بزرگنمايي:
فصل تجارت - دولت دوازدهم در زمینه گردشگری در سال 97 کارهای زیادی برای انجام دادن دارد. مهم‌ترین کار دولت که البته از نظر بخش خصوصی در اولویت قرار می‌گیرد، مدیریت داستان مالیات بر ارزش افزوده است یعنی مسئله‌ای که به معنی واقعی کلمه بنگاه‌های فعال بخش خصوصی را که در ورود گردشگران به کشور فعالیت می‌کنند دچار مشکل کرده است.
آینده نگر گزارش 96
چتر نجات
شاید بتوان خبرسازترین اتفاق حوزه گردشگری در سال 96 را لایحه بودجه سال 97 و افزایش عوارض خروج از کشور برای ایرانیان دانست. براساس آنچه در لایحه طرح شده بود، علاوه بر افزایش پایه عوارض خروج از کشور برای گردشگران ایرانی، میزان پرداختی هم به شکل پلکانی افزایش پیدا می‌کرد یعنی 75 هزار تومان عوارض خروج به 220 هزار تومان می‌رسید و در سفرهای بعدی این مبلغ 50 درصد بیشتر می‌شد. خبرساز دیگر در زمینه گردشگری عدم تناسب آمار گردشگران خروجی و ورودی بود که حتی رئیس‌جمهور هم نسبت به آن حساس شده بود. براساس آمار سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در شهریورماه سال96، 9 میلیون و 196 هزار و 140 نفر در سال 95 از ایران به خارج سفر کردند درحالی‌که در مقابل تنها 5 میلیون گردشگر خارجی به ایران آمدند. این آمار نشان می‌داد که سفر ایرانی‌ها در پنج ماه نخست سال 20.9 درصد رشد یافته و جمعیتی نزدیک به 3 میلیون و 500 هزار نفر در همین بازه زمانی از ایران خارج شده‌اند. به نظر می‌رسد که این آمار در سال 97 کاهش پیدا کند. آغاز رو به کاهش گذاشتن روند خروج گردشگران ایرانی هم از نوروز همین سال کلید خورده است. در بهمن‌ماه بود که رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی از کاهش 50 درصدی سفر ایرانی‌ها به خارج خبر می‌داد. حرمت‌الله رفیعی اعلام کرد که گرانی ارز در این‌باره نقش اصلی را ایفا می‌کند و هرچند خدمات در خارج از کشور گران نشده اما کاهش ارزش پول ملی و افزایش قیمت بلیت‌ها از سوی شرکت‌های هواپیمایی به کاهش میزان سفر ایرانی‌ها به خارج از کشور می‌انجامد. غیر از این علی‌اکبر مونسان، رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هم پیش‌بینی کرده بود که در سال 97، سفرهای داخلی بیشتر انجام شود و به همین دلیل نظارت بر کار مراکز مرتبط با پذیرش گردشگران و خدمات‌دهی به آنها تشدید می‌شود. با همه نگرانی مسئولان درباره خدمات‌دهی به گردشگران و افزایش جمعیت ورودی گردشگر نسبت به خروجی، مشکل بزرگ بنگاه‌های فعال در زمینه گردشگری همچنان به جاست و آن هم مالیات بر ارزش افزوده است. مالیاتی که به طور تقریبی 9 درصد از 10 درصد سود تورهای ورودی به کشور را برای بنگاه‌ها می‌سوزاند. اکنون دولت انتظار دارد که گردشگری بالاخره به داد اقتصاد برسد. حرف درباره ظرفیت‌های گردشگری زیاد است و البته همه حرف‌ها هم فاصله زیادی تا عمل دارد.
پیش‌بینی 97
بهتر می‌شویم؟
دولت دوازدهم در زمینه گردشگری در سال 97 کارهای زیادی برای انجام دادن دارد. مهم‌ترین کار دولت که البته از نظر بخش خصوصی در اولویت قرار می‌گیرد، مدیریت داستان مالیات بر ارزش افزوده است یعنی مسئله‌ای که به معنی واقعی کلمه بنگاه‌های فعال بخش خصوصی را که در ورود گردشگران به کشور فعالیت می‌کنند دچار مشکل کرده است. تعطیلی شنبه هم مسئله‌ای است که بارها از سوی تشکل‌های بخش خصوصی برای هماهنگی بیشتر فعالیت‌های اقتصادی داخلی با دیگر کشورها مطرح شده اما هنوز به نتیجه‌ای در این‌باره نرسیده‌ایم. در سال 96 دولت تنها 700 میلیارد تومان بودجه برای سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در نظر گرفت. در سال 97 این بودجه به 8 هزار میلیارد ریال رسیده است. دیگر گردشگری می‌ماند و سازمان متولی و گوی و میدان.
محمد امیرزاده
نایب‌رئیس کمیسیون گردشگری اتاق تهران
توسعه صنعت گردشگری در کشورهای مختلف بیش از هرچیز به روابط بین‌المللی بستگی دارد. متاسفانه ما در این زمینه ناموفق بودیم. مسئله عوارض خروج از کشور و مالیات بر ارزش افزوده بسیاری از فرصت‌های صنعت گردشگری و البته اقتصادی را تحت‌الشعاع قرار داده است. صدور خدمات فنی و مهندسی یکی از این بخش‌هاست. به هرحال کارکنان شرکت‌ها هر دو ماه یک بار بین مبدأ و مقصد در تردد هستند. افزایش تصاعدی عوارض خروج از کشور تصمیم نادرستی است که آثار آن را بر صنعت و صادرات خواهیم دید. هنوز درک نکرده‌ایم که توسعه صنعت گردشگری با اقدامات دستوری، افزایش عوارض و وضع مالیات در تناقض است. بخش گردشگری به توسعه امکانات زیربنایی، از جمله امکانات رفاهی و تقویت زنجیره پذیرش گردشگر نیاز دارد. نوسازی کاروان‌سراهای قدیمی می‌تواند به جذابیت زیرساخت‌های اقامت در کشور کمک کند و از سوی دیگر باید در شهرهای بزرگ و کوچک بر توسعه هتل و خدمات اقامتی تمرکز کنیم. سال 96 سال خوبی برای گردشگری ایران نبود. کافی است سری به مشهد به عنوان قطب گردشگری مذهبی در ایران بزنید. متاسفانه به دلایل مختلف سفر گردشگران شیعه از کشورهای امارات متحده عربی، بحرین و عربستان به کشورمان کاهش یافته است.
