ورود بزرگترین شرکت مدیریت سرمایه دنیا به کریپتو چه تبعاتی دارد؟
ورود بلکراک به بازار بیتکوین
اقتصادی
بزرگنمايي:
فصل تجارت - در سال 2017 لری فینک، مدیرعامل بلکراک بیتکوین را «شاخص پولشویی» خطاب کرده بود. حالا به نظر میرسد که لری کاملا عقیدهاش را تغییر داده و میخواهد مجوز ETF بیتکوین بگیرد.
خبر کوتاه و تکاندهنده است: بلکراک میخواهد مجوز ETF بیتکوین بگیرد. اگر تعجب نکردهاید، این گزارش را بخوانید.
اول باید معنای ETF یا exchange-traded fund fund را توضیح بدهیم که به فارسی «صندوق قابل معامله» ترجمه شده است. ایتیاف ها نوعی از صندوقهای سرمایهگذاری هستند که در بورس قابل معاملهاند. این دقیقا یعنی چه؟
در واقع خرید «صندوقهای قابل معامله» راهی آسان برای سرمایهگذاری روی یک دارایی است، بدون آنکه نیاز باشد آن دارایی را نگه دارید. ضمنا شما میتوانید این ETFها را در بازارهای بورس خرید و فروش کنید.
برای آشنایی بیشتر یک مثال بزنیم:
فرض کنید شما میخواهید روی 500 شرکت برتر بورس آمریکا که شاخص S&P 500 را تشکیل میدهند سرمایهگذاری کنید. چطور باید این کار را انجام دهید؟ یک راهش این است که سهام تک تک این 500 شرکت بخرید که احتمالا چند هفتهای گرفتارتان خواهد کرد. اما یک راه بهتر هم وجود دارد: ایتیاف. شما میتوانید سهام یکی از همین صندوقهای قابل معامله را بخرید، صندوق قابل معاملهای که تمام شرکتهای شاخص اساندپی 500 را درون خود جا داده. به این صورت شما به راحتی در معرض سود و زیان این پانصد شرکت قرار میگیرید و باقی کارهای سخت را صندوق قابل معامله به جای شما انجام میدهد.
این صندوقهای قابل معامله به شرکتهای بورسی محدود نمیشوند. مثلا ما صندوقهای قابل معامله ویژه طلا یا انواع کریپتو را هم داریم.
حالا میرسیم که به صندوق قابل معامله بیتکوین. چرا افراد به جای خود بیتکوین باید صندوق قابل معامله بیتکوین را بخرند؟ اینجا باید به ذهنیات سرمایهگذاران سنتی رجوع کنیم: از دید سرمایهگذار سنتیای که میخواهد روی بیتکوین سرمایهگذاری کند خرید صندوق قابل معامله بیتکوین دو مزیت بزرگ دارد: اول: روند خرید را ساده میکند. خیلی از خریداران کار با کریپتو را بلد نیستند و نیاز ندارند در صرافیهای کریپتو ثبتنام کنند و کیف پول کریپتو دانلود کنند. بخصوص که حفظ کردن رمز این برنامهها برای این افراد آسان نیست و ممکن است کل سرمایه خود را به راحتی از دست بدهند. آنها ترجیح میدهند همانطور که سهام فلان شرکت را در بورس میخرند روی بیتکوین سرمایهگذاری کنند. مزیت دوم اسم بلکراک است که به سرمایهگذار سنتی احساس اطمینان میدهد. وقتی بزرگترین شرکت سرمایهگذاری دنیا صندوق قابل خرید بیتکوین ارائه میدهد یعنی اینکه به آینده بیتکوین باور دارد و معتقد است که بیتکوین قرار است فعلا ماندگار باشد.
بیتکوین مورد نیاز است؟
ماجرای بلکراک و بیتکوین ماجرا جالبی است. در سال 2017 لری فینک، مدیرعامل بلکراک بیتکوین را «شاخص پولشویی» خطاب کرده بود. حالا به نظر میرسد که لری کاملا عقیدهاش را تغییر داده و به نتایج تازهای درباره بیتکوین رسیده است. او اخیرا در یک مصاحبه با شورای روابط خارجی آمریکا گفته: «بیتکوین توجه و تخیلات تعداد زیادی از مردم را به خودش جلب کرده.»
در حال حاضر هیچ صندوق قابل معامله بیتکوینی در بازار نقدی (spot) برای سرمایهگذاران آمریکایی وجود ندارد. (البته در بازار آتی (future) صندوقهای قابل معامله بیتکوین وجود دارد که معاملات آتی بیتکوین را دنبال میکنند، اما به خاطر نوسانات شدید بازار، آن را توصیه نمیکنند.)
حالا چرا علاقه بلکراک به صندوق قابل معامله بیتکوین اهمیت دارد؟ فرض کنید شما بلکراک هستید و میخواهید سهام صندوق قابل معامله بیتکوین خودتان را در بازار بورس عرضه کنید. برای چنین کاری باید معادل ارزش این سهام، شما بیتکوین داشته باشید تا بتوانید سهامتان بدون پشتوانه نباشد. پس اگر بلکراک بتواند تاییدیه دولت را بگیرد و ایتیاف بیتکوین را منتشر کند، باید شروع به ذخیره بیتکوین کند.
هر نوع از صندوقهای قابل معامله مزایا و معایب خود را دارد اما اگر بلکراک بتواند صندوق قابل معامله بیتکوین خود را معرفی کند بدون شک سرمایهگذاری روی بیتکوین را برای سرمایهگذاران کلاسیک آسانتر، امنتر و تقریبا ارزانتر خواهد کرد. هر چه این سرمایهگذاران از این روش استقبال کنند و سهام بیشتر فروش برود بلکراک باید بیتکوین بیشتری بخرد تا از پشتوانه سهامش کند. این در تئوری یعنی قیمت بیتکوین بالا خواهد رفت.
حالا در مورد بلکراک و اهمیت این حرکت توضیح بدهیم. بلکراک بزرگترین شرکت مدیریت سرمایه جهان است که بیش از 9 تریلیون سرمایه تحت مدیریت خود دارد. یک سوم کل صندوقهای قابل معامله در آمریکا متعلق به بلکراک است. وقتی که بلکراک درخواست مجوز برای یک صندوق قابل معامله را میکند بازار با دقت شروع به توجه میکند. بلکراک تا حالا 576 درخواست مجوز برای صندوقهای قابل معامله متفاوت به دولت آمریکا داده که فقط یکی از آنها رد شده است. چنین روندی در بین رقبای بلکراک بیسابقه است و این یعنی این شرکت میداند چطور صندوقهای قابل معاملهاش را طراحی کند و چطور با کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا مذاکره کند.
کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا که با نام SEC هم شناخته میشود مسئول تایید هر محصول مرتبط با بورس است. این کمیسیون تحت رهبری گری گنسلر عموما سیاستهایی خصمانه علیه کریپتو داشته است. نه فقط از چندین صرافی کریپتو شکایت کرده، که تا حالا چندین درخواست مجوز برای صندوقهای قابل معامله بیتکوین را رد کرده است. طبق برآوردها صندوق قابل معامله بلکراک که iShare Bitcoin Trust نام دارد بیست و هشتمین تلاش شرکتهای آمریکایی برای گرفتن مجوز چنین محصولی است و بلکراک بیستمین شرکتی است که چنین درخواستی ارائه داده است. پس چرا با وجود سختگیریهای کمیسیون بورس آمریکا علیه کریپتو و همچنین تلاشهای ناکام قبلی شرکتهای مختلف، بلکراک دارد حالا شانسش را امتحان میکند؟
شانس بلکراک چقدر است؟
ما طبیعتا پشت پرده ماجرا را نمیدانیم و فقط میتوانیم حدسهایی بزنیم. اول اینکه دولت آمریکا با رقبایی جدید در حوزه کریپتو مواجه شده و نمیخواهد از آنها عقب بیفتد. مثلا اتحادیه اروپا که اخیرا قانون Mica را تصویب کرد که یک چارچوب مهم نظارت بر دنیای کریپتو به حساب میآید. میشود گفت که اتحادیه اروپا توانسته در به وجود آوردن یک محیط نظارتی شفاف برای بازار سرمایههای دیجیتال از آمریکا جلو بزند. انگلیس، امارات و هنگکنگ هم در حال حرکت به همین سمت هستند. اگر دولت آمریکا به سیاستهای خصمانهاش علیه کریپتو ادامه بدهد این احتمال وجود دارد که شرکتهای آمریکایی در این بخش بالاخره خسته شوند و به کشورهای دیگر کوچ کنند. (فراموش نکنید که کانادا در همسایگی آمریکا از مدتها پیش مجوز صندوق قابل معامله بیتکوین را صادر کرده است.)
دلیل دوم این است که رقبای مهم بلکراک هم طی ماههای اخیر به دنبال صندوق قابل معامله بیتکوین افتادهاند.
دلیل سوم به مشکل کمیسیون بورس آمریکا با درخواستهای مجوز قبلی برمیگردد. از دید این کمیسیون تمام درخواستهای قبلی میتوانستند راه را برای دستکاری در بازار بیتکوین و کلاهبرداری باز کنند. اما طبق گزارشها بلکراک توانسته صندوقی را طراحی کند که این نگرانیها به پایان برسد. چطور؟ بلکراک توانسته با بازار بورس Nasdaq به توافقی امنیتی دست پیدا کند و تا آنها بتوانند نظارت و مراقبت بیشتری روی خریداران و فروشندگان محصولش داشته باشند. یعنی قرار است نظارت روی خرید و فروشها بالا باشد و اطلاعات مشتریان هم در دسترس ناظران قرار بگیرد. احتمال میرود که همین ویژگی کلیدی صندوق قابل معامله بلکراک بتواند دولت را راضی به صدور مجوز کند چون هیچ کدام از درخواستهای قبلی چنین سختگیری امنیتیای نداشت.
البته همه به این اندازه خوشبین نیستند. پادکست مشهور بَنکلِس که به تحولات دنیای کریپتو میپردازد در یک اپیزود تازه خود توضیح داده که بعضی از شرکتهای قبلی درخواستکننده مجوز هم آماده بودهاند که اطلاعات مشتریان را در اختیار دولت بگذارند اما فقط بلکراک بوده که نه فقط اعلام آمادگی کرده، که این سیستم را جزو ویژگیهای اصلی محصول خود گذاشته است. به جز این، ایتیاف بیتکوین بلکراک به ایتیافهای قبلی خیلی فرق ندارد. در واقع به گفته بَنکلِس مهمترین نقطه قوت ایتیاف بیتکوین بلکراک این است که بلکراک آن را ارائه داده است. این واقعیت که بزرگترین شرکت مدیریت سرمایه دنیا به تواناییاش در عرضهی امن ایتیاف بیتکوین مطمئن است، میتواند خیال دولت آمریکا را راحت کند.
دیگر رسانهها از جمله بلومبرگ معتقدند که ممکن است بلکراک از کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا اطلاعاتی محرمانه گرفته باشد تا بفهمد باید چه کار کند تا حتما مجوز بگیرد.
تاثیر تایید یا رد درخواست بلکراک روی بازار
حالا به سوالی میرسیم که از لحظه شروع این گزارش دنبال جواب آن بودهاید: اگر کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا به ایتیاف بیتکوین بلکراک مجوز بدهد قیمت بیتکوین چقدر تغییر میکند؟ بازار قابل پیشبینی نیست اما اگر اتفاق عجیب خارقالعادهای رخ ندهد، مجوز گرفتن صندوق قابل معامله بلکراک قیمت بیتکوین را بالا خواهد برد. بخصوص که دیگر موسسات با کپیکردن از بلکراک راه آنها را خواهند رفت و مجوز خواهند گرفت. (درست پس از درخواست مجوز بلکراک چندین شرکت دیگر دوباره درخواستهای خود را با تغییراتی روانه کمیسیون بورس و اوراق بهادار کردند.) اینکه موسسات مالی اینچنین بزرگ و مشهور وارد بازار بیتکوین شوند مطمئنا باعث اعتماد بیشتر به بیتکوین میشود و خرید آن بالا خواهند رفت. فراموش نکنید سال 2021 که اولین صندوق قابل معامله بیتکوین (بازار آتی) مجوز گرفت بیتکوین رکود قیمتی 68 هزار دلاری را زد. البته آن زمان بازار در رونق قرار داشت و حال همه خوب بود. حالا ما در بازار نزولی خرسی هستیم و احتمالا دریافت مجوز بلکراک باعث نمیشود که شرکتها و مردم برای خرید بیتکوین شدیدا هجوم بیاورند.
حالا این سوال پیش میآید که اگر درخواست بلکراک توسط کمیسیون بورس و اوراق بهادار رد شود چه پیش میآید؟ در چنین صورتی باید منتظر سقوط قیمت بیتکوین باشید. امید به آینده هم پایین خواهد آمد چرا که اگر بلکراک نتواند مجوز بگیرد احتمال مجوز گرفتن بقیه پایین خواهد آمد.
چقدر منتظر بمانیم؟
این پروسه چقدر طول میکشد؟ بعد از انتشار درخواست مجوز، کمیسیون بورس و اوراق بهادار 45 روز وقت دارد تا درخواست را رد یا تایید کند یا اعلام کند به زمان بیشتری نیاز دارد. آنها میتوانند چندین بار این زمان را تمدید کنند اما به هر حال کل روند بررسی نباید از 240 روز بیشتر شود. این یعنی در طولانیترین زمان ممکن کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا باید تا 23 فوریه 2024 نتیجه را اعلام کرده باشد. اما اگر به سابقه کمیسیون در بررسی دیگر صندوقهای قابل معامله نگاه کنیم به این نتیجه میرسیم که اگر یک مجوز در همان 45 روز اول تایید نشد احتمال تاییدش بسیار پایین است. در چنین حالتی تاریخ 12 آگوست را خواهیم داشت و اگر تا آن موقع مجوز صادر نشود احتمالا خیلیها ناامید خواهند شد.
تحلیلگران چقدر به دریافت مجوز خوشبینند؟ نظرات مختلفی وجود دارد. یکی از آنها ادام کاکرن، تحلیلگر مشهور و کهنهکار کریپتو اخیرا در توئیتی نوشت: «من اصولا آدم شکاک و بدبینی هستم، اما حتی من هم فکر میکنم شانس دریافت مجوز بلکراک بالاست.»
مجله بلومبرگ شانس بلکراک را 50-50 توصیف کرده و نوشته «نام بلکراک شانس گرفتن مجوز را بالا میبرد، اما بلکراک مجبور بوده صرافی کوینبیس را هم وارد ماجرا کند و حضور این شرکت در این شراکت شانسش را پایین میآورد چون کمیسیون بورس و اوراق بهادار با آن مشکل دارد.»
شرکت QCP سنگاپور که یکی از بزرگترین شرکت سرمایهگذاری و تجارت کریپتو به حساب میآید میگوید متخصصانش اینطور برآورد کردهاند که «در کوتاهمدت بلکراک شانسی برای گرفتن مجوز ندارد چون رئیس کمیسیون بورس همچنان ضد کریپتو است.»
ما به عنوان سرمایهگذار در بازار کریپتو باید بدبین باشیم یا خوشبین؟ خوشبینی محتاطانه شاید بهترین رویکرد باشد. بلکراک، هر شرکتی نیست. اگر بلکراک به موفقیتش مطمئن نبود درخواست مجوز نمیکرد. احتمالا بلکراک بازار نزولی کنونی را بهترین زمان برای خرید بیتکوین ارزان دیده و طرحش را مطرح کرده است. به هر حال رئیس کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا هم فردی غیرقابل پیشبینی است و نمیتوانیم حرکت بعدیاش را حدس بزنیم. بیتکوین و هوادارانش چارهای جز انتظار بیشتر ندارند.
منبع: آیندهنگر